Οι τέσσερις βασικές δεξιότητες στην διδασκαλία

Ο γενικός όρος «δεξιότητα» πρέπει να οριστεί ως «δεξιότητα που αποκτήθηκε με την εκτέλεση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων». Οι λέξεις: «Ικανότητα, εμπειρία, γνώση, ένστικτο, επιδεξιότητα ή ικανότητα» θεωρούνται συνώνυμες. 

Η ικανότητα κατανοείται ως ένας συγκεκριμένος τρόπος σκέψης. Και στον τομέα της γλώσσας, επίσης, ο όρος «δεξιότητα» αποκτά μια συγκεκριμένη έννοια. Οι γλωσσικές δεξιότητες είναι το αποτέλεσμα της πολύπλοκης αλληλεπίδρασης γλωσσικών (λέξεων, ήχων), μη γλωσσικών (τονισμού, άγχους) και εξωγλωσσικών (γνώση περιεχομένου, παγκόσμια γνώση) στοιχείων. Η σημερινή γλωσσολογία διακρίνει 4 βασικές γλωσσικές δεξιότητες, την κατανόηση ακρόασης, την κατανόηση ανάγνωσης, την ομιλία και την γραφή. Ανάλογα με τον τρόπο απόκτησης της γλώσσας, αυτές οι βασικές δεξιότητες μπορούν να χωριστούν σε 2 συγκεκριμένες ομάδες, δηλαδή:

Δεκτικές Δεξιότητες
Στις δεκτικές δεξιότητες συμπεριλαμβάνονται η κατανόηση της ανάγνωσης αλλά και η κατανόηση της ακρόασης. 

Παραγωγικές δεξιότητες
Οι παραγωγικές δεξιότητες περιλαμβάνουν την  γραφή και την ομιλία.

Παρόλο που γίνεται διάκριση μεταξύ παραγωγικών και δεκτικών δεξιοτήτων, δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν μεμονωμένα στην τάξη. Όλες οι δεξιότητες αλληλεξαρτώνται και μαζί σχηματίζουν μια πολύπλοκη διαδικασία απόκτησης γλωσσών. 

Δεκτικές και παραγωγικές δεξιότητες

Δεκτικές δεξιότητες
Στις δεκτικές δεξιότητες, η λήψη και η επεξεργασία ακουστικών και οπτικών σημάτων συνδέεται άμεσα με τους υποδοχείς ενός ατόμου (μάτια ή αυτιά).Το πώς αντιλαμβάνονται αυτά τα σήματα εξαρτάται από κάθε παραλήπτη, επειδή οι προσδοκίες, οι στάσεις ή οι υπάρχουσες γνώσεις τους επηρεάζουν την κατανόηση αυτών των σημάτων. Η διαδικασία κατανόησης πρέπει επίσης να γίνει κατανοητή ως ατομική και υποκειμενική διαδικασία. Οι δεκτικές δεξιότητες περιλαμβάνουν την ανάγνωση και την ακρόαση. Εάν οι μαθητές χρησιμοποιούν δεκτικές δεξιότητες στο μάθημα, παίρνουν πληροφορίες από τα κείμενα ανάγνωσης ή ακρόασης για να συνεχίσουν να εργάζονται μαζί τους στην επόμενη φάση του μαθήματος. Φυσικά, αυτή η διαδικασία συνδέεται επίσης με άλλες δεξιότητες, δηλαδή την  ομιλία ή την γραφή, επειδή οι πληροφορίες που λαμβάνονται συχνά επαναλαμβάνονται ή επεξεργάζονται περαιτέρω γραπτώς ή προφορικά αμέσως μετά την ανάγνωση ή την ακρόαση. Ο παραλήπτης δεν δημιουργεί νέα κείμενα ή περιεχόμενο. Αναπαράγει τις πληροφορίες ή τα δεδομένα που λαμβάνονται μέσω των υποδοχέων.

Παραγωγικές δεξιότητες
Οι παραγωγικές δεξιότητες γραφής και ομιλίας συνδέονται με τη διαδικασία της λεγόμενης «παραγωγής». Σε αντίθεση με τις δεξιότητες υποδοχής, εδώ ο παραλήπτης πρέπει να παράγει ενεργά συγκεκριμένο γλωσσικό υλικό. Το νέο περιεχόμενο δημιουργείται μέσω γραπτών ή προφορικών δηλώσεων και αυτά πρέπει να είναι γραμματικά, λεξικά και σημασιολογικά σωστά, έτσι ώστε ο αναγνώστης ή ο ακροατής να μπορεί να τα κατανοήσει καλά. Κατά τη διάρκεια της παραγωγής, οι μαθητές είναι ενεργοί και πρέπει να δημιουργήσουν νέο περιεχόμενο χρησιμοποιώντας ήδη γνωστές (προκαθορισμένες) δομές. Αυτές οι δομές αποκτώνται συχνά μέσω της ανάγνωσης ή της ακρόασης. Πρέπει να καθοριστεί μια κοινή εξάρτηση δεκτικών και παραγωγικών δεξιοτήτων. Αν και στο παρελθόν οι δεκτικές δεξιότητες θεωρήθηκαν ως παθητικές και οι παραγωγικές δεξιότητες ως ενεργές, αυτό δεν δικαιολογείται σήμερα, επειδή η γενική απόκτηση γλωσσών είναι μια ενεργή διαδικασία. Τόσο οι παραγωγικές όσο και οι δεκτικές δεξιότητες απαιτούν ένα υψηλό επίπεδο σκέψης εκ μέρους του μαθητή, το οποίο δεν μπορεί να περιγραφθεί ως παθητικό.

Η Δεκτική Δεξιότητα της Ακρόασης
Οι δεξιότητα της ακρόασης παίζει κυρίαρχο ρόλο στην καθημερινή επικοινωνία, η οποία έχει αποδειχθεί από πολλές ψυχολογικές και διδακτικές μελέτες και έρευνες. Παρά το γεγονός αυτό, η κατανόηση της ακρόασης είχε προηγουμένως παραμεληθεί στη διδασκαλία ξένων γλωσσών υπέρ άλλων δεξιοτήτων. Μόνο με την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών όπως το ραδιόφωνο, η κασέτα ή των υπολογιστών έγινε δυνατή η πλήρης ενσωμάτωση των δεξιοτήτων ακρόασης στα μαθήματα και συνεπώς, η ανάπτυξη των δεξιοτήτων ακρόασης των μαθητών ξένων γλωσσών. Μέχρι τότε, η ικανότητα πραγματοποιούνταν μόνο από τον δάσκαλο, ο οποίος διάβαζε δυνατά ένα κείμενο, χωρίς ασκήσεις ακρόασης και προφοράς και η περίπλοκη διδασκαλία, όπως γνωρίζουμε σήμερα, δεν ήταν τεχνικά δυνατή. Μόνο τη δεκαετία του 1960, χάρη στην ανάπτυξη νέων μεθόδων διδασκαλίας, η ακοή έγινε το επίκεντρο της διδασκαλίας ως δεξιότητα. Αυτές οι μέθοδοι ήταν οπτικογλωσσικές και οπτικοακουστικές μέθοδοι, αργότερα επικοινωνιακή διδακτική και διαπολιτισμική χρήση. Επειδή οι δεξιότητες ακρόασης κυριαρχούν στην επικοινωνία, το βασικό καθήκον του μαθήματος είναι να αφήσει τους μαθητές να συμμετέχουν εντατικά και επιτυχώς στην προφορική επικοινωνία και να μεταφέρουν την ικανότητα να κατανοούν. Στο παρόν, επίσης, η ακρόαση έχει κεντρικό ρόλο στη διδασκαλία.Η κατανόηση της ακρόασης περιλαμβάνει την αντίληψη, την κατανόηση και την ερμηνεία των λόγων και ως εκ τούτου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για οποιαδήποτε αλληλεπίδραση. Η κατανόηση της ακρόασης παίζει επομένως κεντρικό ρόλο στη διαδικασία επικοινωνίας.

Η Δεκτική Δεξιότητας της Ανάγνωσης
Η ανάγνωση είναι μια δεξιότητα υποδοχής που σχετίζεται με τη διαδικασία λήψης και επεξεργασίας οπτικών σημάτων από τον ανθρώπινο αισθητήριο υποδοχέα (τα μάτια).Οι δεξιότητες ανάγνωσης σε μαθήματα ξένων γλωσσών ορίζονται ως η «βασική ικανότητα του μαθητή να κατανοεί κείμενα ξένων γλωσσών με τη βοήθεια ορισμένων στρατηγικών ανάγνωσης». Αυτές οι στρατηγικές ανάγνωσης πρέπει να αναπτυχθούν, να βελτιωθούν περαιτέρω και έτσι να τελειοποιηθούν στην τάξη. Επειδή η κύρια απορρόφηση πληροφοριών είναι μέσω της ανάγνωσης και της ακρόασης γι’ αυτό και προηγείται της παραγωγής. Ο πρωταρχικός στόχος της τάξης ανάγνωσης σχετίζεται άμεσα με τον στόχο διδασκαλίας και μάθησης της τάξης. Ο πρωταρχικός στόχος ανάγνωσης είναι να δοθεί η δυνατότητα στους μαθητές να ικανοποιήσουν σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα τις ανάγκες τους για πληροφορίες που περιέχονται σε κείμενο. Η θέση της ανάγνωσης στην τάξη έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία 50 χρόνια, η οποία σχετίζεται με την εισαγωγή διδακτικής, προσανατολισμένης στην επικοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970.Η νέα έννοια της επικοινωνιακής διδασκαλίας έθεσε όλες τις δεξιότητες, δηλαδή την ανάγνωση, την ακρόαση, την ομιλία και τη γραφή, στον πυρήνα της διδασκαλίας. Η διδακτική παρουσίασε τις δεξιότητες ως συγκεκριμένη βάση για τις μαθησιακές διαδικασίες. Και ακόμη και στο παρόν, όλες οι γλωσσικές δεξιότητες εξακολουθούν να διατηρούν αυτήν την ισότητα στο πλαίσιο της διδασκαλίας ξένων γλωσσών. Όταν μιλάμε για τις λειτουργίες της ανάγνωσης στην τάξη, πρέπει να τονιστεί ότι η ανάγνωση δεν έχει μόνο μια γλωσσική-γνωστική λειτουργία, αλλά και μια κοινωνική λειτουργία. Σε ορισμένους πολιτισμούς, οι δεξιότητες ανάγνωσης είναι θεμελιώδους σημασίας για την κοινωνικοποίηση και επομένως θα πρέπει επίσης να έχουν αντίστοιχη θέση στη διδασκαλία.